Ograniczanie nawożenia mineralnego, wycofywanie wielu substancji aktywnych ze środków ochrony roślin, zmniejszanie zużycia pestycydów wynikające z założeń Europejskiego Zielonego Ładu i Wspólnej Polityki Rolnej wymusza poszukanie rozwiązań, które mają na celu nie tylko wykorzystanie genetycznego potencjału plonotwórczego roślin i uzyskanie tym samym wysokich plonów charakteryzujących się dobrymi parametrami jakościowymi, ale również poprawę kondycji roślin, między innymi poprzez zwiększenie ich odporności na czynniki stresowe.
Takim rozwiązaniem jest stosowanie preparatów biostymulujących, które łącznie ze zbilansowanym nawożeniem, prawidłową uprawą roli i zmianowaniem, jak również z uzasadnionym stosowaniem chemicznych środków ochrony roślin umożliwi uzyskanie zadowalających plonów użytkowych.
Biostymulatory nie zastępują nawozów, ale są stosowane jako ich uzupełnienie. Wykorzystanie substancji biostymulujących w uprawie roślin wpływa na zwiększenie efektywności pobierania i wykorzystania przez rośliny składników nawozowych oraz ograniczenie ich strat. Uzupełnienie strategii nawożenia roślin w kompleksy biostymulujące zmniejsza negatywne skutki oddziaływania stresów biotycznych i abiotycznych na wzrost i rozwój roślin, umożliwiając zmniejszenie stosowania środków ochrony roślin, co ma istotne znaczenie w dobie dążenia do spełniania założeń Europejskiego Zielonego Ładu.
Biostymulatory to związki zawierające substancje aktywne pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Zastosowanie biostymulatorów w uprawie roślin przyspiesza ich regenerację oraz pobudza je do intensywnego wzrostu. Substancje biostymulujące wykazują możliwość sterowania i przyspieszania procesów życiowych roślin oraz wpływają na stymulację wzrostu korzeni i części nadziemnych. Wspomagają również rozwój roślin, głównie poprzez poprawę efektywności procesu fotosyntezy, co przekłada się na zwiększenie ilości produkowanych przez rośliny cukrów. Wspierają w roślinach procesy pobierania i transportu wody wraz z substancjami pokarmowymi. Wpływają również na zmniejszenie wrażliwości roślin na stresy abiotyczne, w tym między innymi stresy temperaturowe i suszę. Należy podkreślić, że w ciągu ostatnich 20 lat średnia temperatura wzrosła o prawie 2 ºC, a ekstremalne zjawiska pogodowe stają się zjawiskiem coraz powszechniejszym.
Ważnym aspektem stosowania biostymulatorów jest ich wpływ na ograniczenie wrażliwości roślin na choroby grzybowe i bakteryjne. Stosowanie biostymulatorów jest szczególnie skuteczne w przypadku uprawy roślin w niekorzystnych warunkach środowiskowych. Z kolei zastosowanie substancji biostymulujących w przypadku roślin zdrowych, które uprawiane są w dobrych warunkach siedliskowych, zmienia metabolizm roślin pod kątem zwiększenia ich odporności na pojawiające się w ich otoczeniu sytuacje stresowe. Dlatego też aplikacja doglebowa, jak i nalistna substancji biostymulujących, połączona z odpowiednio prowadzoną strategią nawożenia roślin, może w istotny sposób zapobiegać obniżaniu plonowania roślin uprawnych w niekorzystnych warunkach środowiskowych. W Polsce w ostatnim okresie w uprawach rolniczych, ogrodniczych i warzywniczych coraz większego znaczenia nabiera stosowanie substancji biostymulujących produkowanych na bazie ekstraktów z alg morskich, chitozanu, aminokwasów, kwasów humusowych i huminowych oraz krzemu.
dr hab. Marzena S. Brodowska, prof. uczelni
